Δευτέρα, Δεκεμβρίου 10, 2018

10 Δεκεμβρίου 1830: γέννηση της Έμιλι Ντίκινσον


Μέχρι τα 25 της η Έμιλι ήταν σαν όλες τις άλλες κοπέλες στα χωριά της Νέας Αγγλίας. Μετά το τέλος του αμερικανικού εμφύλιου απομονώθηκε τόσο πολύ κοινωνικά, ώστε έγινε ένας «τοπικός θρύλος». Το ντύσιμό της, ένα τυπικό βαμβακερό λευκό φόρεμα, ένα ακόμη σημάδι του αναχωρητισμού της, έγινε μύθος. Ήδη από το 1867 μιλούσε στους επισκέπτες της πίσω από μια πόρτα. Τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής της απέφευγε να τους αντικρίσει.

Ένα από τα βασικά γνωρίσματα της ποίησής της είναι η αντισυμβατική χρήση σημείων στίξης (ειδικά παύλες) για την αποσαφήνιση του νοήματος, υποδηλώνοντας τον τόνο.

Οι πιο καλοί μου Γνώριμοι είναι εκείνοι

Που Λόγια δεν αλλάξαμε Μαζί –

Τ’ Άστρα που άγγελαν έλα στην Πόλη

Ποτέ δε Με σκέφτηκαν αγενή

Μόλο που στο Ουράνιο Κάλεσμά του

Δεν το κατόρθωνα ν’ ανταποκριθώ –

Η ακλόνητη – ευλαβική μου Όψη

Αβροφροσύνη τους φαινόταν αρκετή –

Dickinson, E. (2013). Επειδή δεν άντεχα να ζήσω φωναχτά. Ποιήματα και Επιστολές. Μτφρ. Σακελλίου Λ., Γρίβα Α., Μαντά, Φ. Εκδόσεις Gutenberg.

Η Έμιλι Ντίκινσον γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα στις 10 Δεκεμβρίου 1830.



Η Ψυχή διαλέγει τους Ομοίους της

Μετά σφαλνά τη Θύρα

Στη θεϊκή πλειοψηφία της

Άλλον να εισβάλλει δεν αφήνει

Ακλόνητη μετρά τους Ηνιόχους που σταματούν

Στην Ταπεινή της Πύλη

Ακλόνητη ο αυτοκράτωρ το γόνυ κλίνει

Επάνω στο χαλί της

Την ξέρω από μεγάλο έθνος

Διαλέγει Έναν

Μετά τις Βαλβίδες κλείνει της προσοχής της

Σαν Πέτρα

~ Emily Dickinson, 1862, Μετάφραση: Λιάνα Σακελλίου

~~~~~

The soul selects her own society,

Then shuts the door;

On her divine majority

Obtrude no more.

Unmoved, she notes the chariot's pausing

At her low gate;

Unmoved, an emperor is kneeling

Upon her mat.

I've known her from an ample nation

Choose one;

Then close the valves of her attention

Like stone.

Σάββατο, Δεκεμβρίου 08, 2018

8 Δεκεμβρίου 1911: γεννιέται ο Νίκος Γκάτσος

Στις 8 Δεκεμβρίου 1911 γεννήθηκε ο ποιητής, μεταφραστής και στιχουργός Νίκος Γκάτσος.
«[...] Ο Νίκος Γκάτσος «είχε ακούσει τη φωνή». Ενδιαφερότανε για το τυχαίο και την πιθανή αλλ’ ασύλληπτη νομοτέλειά του, όχι μόνο στην ποίηση, αλλά το ίδιο και στη ζωή, στον έρωτα, το παιχνίδι, στα καθημερινά γεγονότα.
Τον τραβούσε η άπειρη συνδυαστική της φαντασίας. Βρισκότανε πέραν από τις προκαταλήψεις, κι ας είχε δημιουργήσει άλλες δικές του, προσωπικές. Πολύ φυσικό να γίνουμε γρήγορα φίλοι. Ανταλλάξαμε βιβλία, ποιήματα, μυστικά.
Μαζί, αργότερα, ιδρύσαμε το πρώτο φιλολογικό καφενείο της γενιάς μας, το «Ηραίον» που το ενισχύσανε αμέσες ο Καραντώνης, ο Σαραντάρης και η πολυθρύλητη παρέα τους. Στις δύο μετά τα μεσάνυχτα, όταν το «Ηραίον» έκλεινε, ολόκληρο εκείνο το μπουλούκι ξεχυνότανε στην παρθένα τότε ακόμη λεωφόρο Φωκίωνος Νέγρη κι άρχιζε τις ατέλειωτες συζητήσεις κάτω από τους ευκάλυπτους, συχνά ως τις τρεις και τέσσερις το πρωί. [...]
Ελύτης, Ο. (2017). Ανοιχτά Τετράδια. Αθήνα: Ίκαρος.
Ο Βασίλης Λέκκας ερμηνεύει το "Αν θυμηθείς τ' όνειρό μου" σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και στίχους Νίκου Γκάτσου.

8 Δεκεμβρίου 1943: γεννιέται ο Jim Morrison των Doors!


Στις 8 Δεκεμβρίου 1943 γεννήθηκε ένας ακόμη ποιητής και μουσικός: ο Jim Morrison.
Η εκτέλεση του «The End», ενός σκοτεινού και δαιδαλώδους τραγουδιού, από τους Doors στο νησί του Wight το 1970 θεωρείται θρυλική.

8 Δεκεμβρίου 1980: δολοφονία του John Lennon


Έγραψε και έζησε υποστηρίζοντας πως όλα όσα χρειαζόμαστε είναι Αγάπη. Το πλήρωσε, όπως τόσοι άλλοι, με τη ζωή του στις 8 Δεκεμβρίου 1980.