28 Ιανουαρίου 1813: εκδίδεται το έργο "Περηφάνια και προκατάληψη"

Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο και πολλαπώς ερμηνεύσιμο μυθιστόρημα. Κατατάσσεται στα σημαντικότερα κείμενα της αγγλικής λογοτεχνίας. Χαρακτηρίζεται ως "κωμωδία ηθών" ή και ως ρεαλιστικό "οικογενειακό μυθιστόρημα". Αναφέρεται όμως, και ίσως περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, στη μοίρα της γυναίκας στην κοινωνία του τέλους του 18ου αιώνα που δεν την αντιμετώπιζε ως άνθρωπο με κρίση, απόψεις, επιλογές.

Το έργο "Περηφάνια και προκατάληψη" της Jane Austen εκδόθηκε στις 28 Ιανουαρίου 1813. Το 2005 ο Joe Wright σκηνοθέτησε την ομώνυμη ταινία. Τον ρόλο της Elizabeth Bennet υποδύθηκε η Keira Knightley.

29 Ιανουαρίου 1860: γεννιέται ο Άντον Τσέχωφ

Ως γιατρός δε δεχόταν να τον πληρώσουν οι φτωχοί ασθενείς του και φρόντιζε τις ανάγκες των χωρικών. Με τα χρήματα εράνων και δωρεών έχτισε σχολεία, νοσοκομεία και πυροσβεστικό σταθμό. Παράλληλα επέβλεπε δεκάδες ασθενείς όταν ξέσπασε επιδημία χολέρας...

Έμεινε για δύο χρόνια στο νησί Σαχαλίνη με τους χιλιάδες κατάδικους που ήταν φυλακισμένοι εκεί. Τρία χρόνια αργότερα εκδόθηκε η έρευνά του που τόνιζε την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών υγιεινής και διαβίωσης των φυλακισμένων: ένα καινοτόμο αίτημα για το 1893.

Το 1895 ολοκλήρωσε τη συγγραφή του θεατρικού έργου "Ο Γλάρος". Όταν πρωτοανέβηκε στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι της Αγίας Πετρούπολης ήταν μια καλλιτεχνική και εμπορική αποτυχία. Τρία χρόνια αργότερα στο "Θέατρο Τέχνης" της Μόσχας και σε σκηνοθεσία Κ. Στανισλάφσκι προκάλεσε θρίαμβο! Ακολούθησε "Ο Θείος Βάνιας".

Ο Αντόν Τσέχωφ γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, στις 29 Ιανουαρίου 1860.

27 Ιανουαρίου 1980: θάνατος Στρατή Τσίρκα

[...] Μα η ευτυχία ποτέ δε μοιάζει με τις υποσχέσεις της - όταν έρθει. Πάντα είναι κάτι άλλο, κάτι που όλο αλλάζει. Και που σ' αλλάζει και σε ωριμάζει. Όπως η δυστυχία λοιπόν; Μα ευτυχία και δυστυχία, ηδονή και πόνος, ωραίο και άσχημο μήπως δεν είναι το ίδιο, δύο μορφές της ίδιας μεντάλιας; [...]

«Η Λέσχη» (1961) αποτελεί τον πρώτο τόμο της τριλογίας «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα. Η δράση του μυθιστορήματος τοποθετείται στην Ιερουσαλήμ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα στη χειμαρρώδη ιστορική ύλη, ο Στρατής Τσίρκας υφαίνει τη συναρπαστική πλοκή σε έναν πολύχρωμο καμβά πολιτικών μηχανορραφιών, αχαλίνωτων φιλοδοξιών, γνήσιας ανθρωπιάς, τραυματικών ονείρων και παθιασμένων ερωτικών επιθυμιών.

Ο Γιάννης Χατζηανδρέας, που τίμησε τα ελληνικά γράμματα ως Στρατής Τσίρκας, έφυγε από τη ζωή μια μέρα σαν σήμερα, στις 27 Ιανουαρίου 1980.

27 Ιανουαρίου 1756: γεννιέται ο Μότσαρτ

Ξεκίνησε να σπουδάζει τριών χρονών και ήδη από τα πέντε του συνέθετε μουσική. Ο Γκαίτε, παρακουλουθώντας ένα κονσέρτο του όταν ήταν μόλις εφτά χρόνων, τον χαρακτήρισε ιδιοφυΐα ανάλογη του Σέξπιρ.

Κατατρεχόταν από φοβίες, μανίες και άλλες νευροσυμπεριφορικές και νευροψυχιατρικές διαταραχές. Ζητούσε χρήματα από πλούσιους ανθρώπους και ήταν ανίκανος να τα διαχειριστεί.

Ο Γιοχάνες Κρισόστομους Βολφγκάνγκους Τεόφιλους (Αμαντέους) Μότσαρτ έζησε μόνο 35 χρόνια, πρόλαβε όμως να συνθέσει περίπου 600 έργα (συμφωνικά, δωματίου, κονσέρτα, όπερες και χορωδιακά), τα περισσότερα αριστουργήματα. Έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι η ακρόαση της μουσικής του βοηθά στην ανάπτυξη της νοημοσύνης των βρεφών και των παιδιών.

Αν υπήρχε δυνατότητα ο Μότσαρτ να διεκδικήσει τα δικαιώματα για τη χρήση της μουσικής και του ονόματός του θα μπορούσε να αγοράσει όλη την Αυστρία.

Ο Μότσαρτ γεννήθηκε στο Ζάλτσμπουργκ μια μέρα σαν σήμερα, στις 27 Ιανουαρίου 1756.

25 Ιανουαρίου 1882: γεννιέται η Virginia Wolf

H Adeline Virginia Stephen ήταν Αγγλίδα μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος. Θεωρείται πρωτοπόρος και νεωτερίστρια λογοτέχνις του 20ού αιώνα.

Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου μετακόμισε στην περιοχή Bloomsbury του Λονδίνου κι εντάχθηκε στον ομώνυμο κύκλο καλλιτεχνών και διανοούμενων. Εκεί γνώρισε τον σύζυγο της, επίσης συγγραφέα, Leonard Wolf.

Το 1925 η Virginia Wolf κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Η Κυρία Ντάλογουεϊ» που έγινε δεκτό με διθυραμβικές κριτικές!

Όταν έγραψε το τελευταίο της βιβλίο αισθάνθηκε κενή. Στις 28 Μαρτίου 1941 η Virginia Wolf περπάτησε μέχρι τον ποταμό Ουζ, λίγο πιο μακριά απ’ το σπίτι της. Φτάνοντας στις όχθες του γέμισε τις τσέπες των ρούχων της με πέτρες, προχώρησε στο ποτάμι και πνίγηκε.

Στο κινηματογραφικό έργο "Ώρες", η Nicole Kidman υποδύεται την Virginia Wolf.

H Virginia Wolf γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα στο Λονδίνο, στις 25 Ιανουαρίου 1882.

24 Ιανουαρίου 2012: θάνατος Θόδωρου Αγγελόπουλου

Στις 24 Ιανουαρίου 2012 πέθανε ο σκηνοθέτης Θόδωρος Αγγελόπουλος.

23 Ιανουαρίου 1989: θάνατος του Σαλβαδόρ Νταλί

Ήταν στενός φίλος των Λόρκα και Μπουνιουέλ. Ως μούσα του είχε την ρωσικής καταγωγής Ελένα Ντμτρίεβνα Ντελούβινα Ντιακόνοβα, γνωστή και ως Γκαλά.

Ο Σαλβαδόρ Νταλί επινόησε την παρανοϊκο-κριτική μέθοδο: είδος υπερρεαλιστικής τεχνικής που βασίζεται στη συνειρμική λειτουργία του ανθρώπου με σκοπό την πρόσβαση στο ασυνείδητό του και προς όφελος της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Συνδέθηκε με τον υπερρεαλιστικό αυτοματισμό και τις φροϋδικές θεωρίες γύρω από τα όνειρα. Το 1932 ο Νταλί συμμετείχε στην πρώτη μεγάλη υπερρεαλιστική έκθεση στην Αμερική αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.

Αργότερα ο Αντρέ Μπρετόν τον διέγραψε από το υπερρεαλιστικό κίνημα λόγω της υποστήριξης που φάνηκε να παρέχει στον Φράνκο της Ισπανίας. Απαντώντας ο Νταλί δήλωσε πως ο ίδιος είναι όλος ο υπερρεαλισμός. Ο Μπρετόν επινόησε τότε τον περίφημο αναγραμματισμό του ονόματος του Νταλί: Avida Dollars (άπληστος για δολάρια) ασκώντας κριτική στο αμιγώς εμπορικό πνεύμα που κατά τη γνώμη των υπερρεαλιστών είχε αναπτύξει ο Νταλί.

O Σαλβαδόρ Νταλί πέθανε μια μέρα σαν σήμερα, στις 23 Ιανουαρίου 1989.

23 Ιανουαρίου 1910: γεννιέται ο Djanco Reinhardt

Στις 23 Ιανουαρίου 1910: γεννιέται οDjanco Reinhardt.

22 Ιανουαρίου 1976: γεννιέται ο Sivert Høyem

Γνωστός κυρίως ως ο τραγουδιστής των Madrugada, o Sivert Høyem ακολούθησε προσωπική διαδρομή μετά τη διάλυση του συγκροτήματος.

Δημοφιλείς του δουλειές είναι:

Ladies and Gentlemen of the Opposition (2004), Moon Landing (2009), Long Slow Distance (2011), Endless Love (2014) και Lioness (2016).

Ο Sivert Høyem αγαπά ιδιαιτέρως την Ελλάδα και το 2017 τραγούδησε στο Ηρώδειο της Αθήνας. Γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, στις 22 Ιανουαρίου 1976.

Μαζί με την Marie Munroe τραγουδούν το πολυαγαπημένο My Thieving Heart κάτω από την Ακρόπολη! Απολαύστε!

22 Ιανουαρίου 1953: γεννιέται ο Jim Jarmusch

Ήταν στα 1989 όταν πρωτοείδα το Mystery Train του Jim Jarmusch. Τρεις ιστορίες ηρώων σε ένα ξενοδοχείο του αστικού τοπίου του Memphis με το πνεύμα του Elvis Prisley να κυριαρχεί. Κι ακόμη: ένα ζευγάρι εικοσάχρονων Ιαπώνων με ακουστικά Walkman στ' αυτιά, μια Ιταλίδα κι ένας Βρετανός... Α, και πολλά πολλά τρένα!

Χιούμορ, συχνά σκοτεινό, νοσταλγία και ομορφιά.

Ο Jim Jarmusch εκπρόσωπος του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1953.

Υ.Γ. Στο 1.04 ο Jun ανάβει τσιγάρο με αφοπλιστική μαεστρία!

21 Σεπτεμβρίου 1934: γεννιέται ο Leonard Cohen

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1934 γεννιέται ο Leonard Cohen.

21 Ιανουαρίου 1950: θάνατος του George Orwell

21 Ιανουαρίου 1950: θάνατος του George Orwell

21 Ιανουαρίου 1950: θάνατος του George Orwell

21 Ιανουαρίου 1950: θάνατος του George Orwell

19 Ιανουαρίου 1943: γεννιέται η Janis Joplin

Στις 19 Ιανουαρίου 1943: γεννιέται η Janis Joplin

18 Ιανουαρίου 1915: γέννηση Βασίλη Τσιτσάνη

"Το τραγούδι το έγραψα μια χειμωνιάτικη βραδιά του 1938 που ήμουνα κλεισμένος στο πειθαρχείο του τάγματος, στο Ντεπό στη Σαλονίκη... Η ιστορία του τραγουδιού είναι πέρα για πέρα αληθινή και πάρα πολύ συγκινητική, οι δε ήρωές του βρίσκονται στη ζωή. Αξίζει να σου πω ότι η Αρχόντισσα που αναφέρω στο τραγούδι ήταν μια καλλονή... Όταν βγήκε ο δίσκος έγινε σεισμός, την τραγουδούσαν όλες οι κοινωνικές τάξεις, όλη η Ελλάδα.."

ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ

Κουράστηκα για να σε αποκτήσω
αρχόντισσά μου μάγισσα τρελή
σαν θαλασσοδαρμένος μες στο κύμα
παρηγοριά ζητούσα ο δόλιος στη ζωή

Πόσες καρδούλες έχουν μαραζώσει
και ξέχασαν για πάντα τη ζωή
μπροστά στ’ αρχοντικά σου τα στολίδια
σκλαβώθηκαν για σένα ξένοι και ρωμιοί

Αρχόντισσα τα μαγικά σου μάτια
τα ζήλεψα τα έκλαψα πολύ
φαντάστηκα, σκεφτόμουνα παλάτια
μα συ με γέμισες μαρτύρια στη ζωή

Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, στις 18 Ιανουαρίου 1915.

17 Ιανουαρίου 1952: γεννιέται ο Ryuichi Sakamoto

Στις 17 Ιανουαρίου 1952: γεννιέται ο Ryuichi Sakamoto.

15 Ιανουαρίου 1902: γεννιέται ο Ναζίμ Χικμέτ

[...] Ο Ναζίμ Χικμέτ βίωνε εντός του την ενότητα της παγκόσμιας κουλτούρας και παρ’ όλες τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του, κοινωνικές, ιδεολογικές, δε δεχόταν πρόχειρους διαχωρισμούς του πνευματικού πολιτισμού, σε «ανατολικό» και «δυτικό», σε τυπικά «προοδευτικό» και τυπικά «παρακμιακό», κι έτεινε στην αποκατάσταση ενός ενιαίου ανθρωπιστικού πολιτισμού. Κι η τέχνη του, παρ’ όλα τα καθαρώς εθνικά της στοιχεία, παραμένει, όπως κάθε αληθινή τέχνη, διεθνική – δηλαδή ανθρώπινη, ή όπως λέμε εμφατικότερα: πανανθρώπινη. [...]

~ Ρίτσος, Γ. (1963). Ναζίμ Χικμέτ. Ποιήματα.

Ο Ναζίμ Χικμέτ γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα στη Θεσσαλονίκη, στις 15 Ιανουαρίου 1902.

Το παρακάτω ποίημα του Χικμέτ, σε απόδοση του Γιάννη Ρίτσου, μελοποίησε ο Μάνος Λοΐζος.

13 Ιανουαρίου 1859: γεννιέται ο Κωστής Παλαμάς

" [...]
Είµαστ' εµείς οι αθάνατοι απολίτιστοι·
κι οι Πολιτείες λημέρια των ακάθαρτων,
κι οι Πολιτείες ταμπούρια των κιοτήδων
στη στρούγκα λυσσομάνημα και φαγωμός
λύκων, σκυλιών, προβάτων και τσοπάνηδων
Γιούχα και πάλε γιούχα των πατρίδων!
[...]

Ποιος είσαι που µας σπρώχνεις προς το κάρφωµα
που ανάξιους θα µας έκανε να πίνουµε,
καθώς τώρα τον πίνουµε, τον ήλιο;
Η κούπα µας κρατιέται πάντα ολόγιοµη·
κι αν έχουµε πατρίδα, φτάνει αυτή ώς εκεί
που φτάνει και του ήλιου το βασίλειο.
[...] "

~ Κωστής Παλαμάς, Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου

Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα μια μέρα σαν σήμερα, στις 13 Ιανουαρίου 1859.

11 Ιανουαρίου 1910: γεννιέται ο Νίκος Καββαδίας

"... Μην με κοιτάς, θα σε θυμίσω εγώ που μ’ είδες:
Στην άμμο απάνω ανάστροφα σ’ είχα ζαβώσει
τη νύχτα που θεμέλιωναν τις πυραμίδες."

"Ο Καββαδίας ήταν εξ ορισμού άνθρωπος του πλοίου, της θάλασσας. Τα ποιήματα του είχαν λιγότερο τον χαρακτήρα της Λογοτεχνίας και περισσότερο της Βιογραφίας κάποιου, που ακολουθεί το νήμα, που ξεκινάει από τον Οδυσσέα, δηλαδή τον ταξιδιώτη, ο οποίος εμπλέκεται σε άπειρες περιπέτειες κι διαρκώς επιστρέφει. Τα ποιήματά του έχουν υπόθεση, έχουν δράση, όπως οι μπαλάντες. Δεν είναι μόνο στοχασμός, μελαγχολία, αναπόληση καταστάσεων. Κάθε ποίημα του Καββαδία θα μπορούσε να γίνει μονόπρακτο, ταινία μικρού μήκους ή ντοκιμαντέρ."

~ Δημήτρης Καλοκύρης

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, στις 11 Ιανουαρίου 1910.

8 Ιανουαρίου 1947: γεννιέται ο David Bowie

Γεννημένος στο νότιο Λονδίνο, ο David Robert Jones, που έμελλε να μείνει γνωστός ως David Bowie, ήταν τραγουδιστής, στιχουργός και ηθοποιός. Θεωρείται ως ένας από τους καλλιτέχνες που επηρέασαν περισσότερο τη μουσική του 20ου αίώνα.

Το Space Oddity, που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1969, κατάφερε να εισέλθει στα πέντε περισσότερο πετυχημένα του βρετανικού πίνακα. Με το τραγούδι Let's Dance το 1983 έφτασε στην κορυφή τόσο του βρετανικού όσο και του αμερικανικού πίνακα.

Ανάμεσα στους ρόλους του ως ηθοποιός είναι κι εκείνοι του Ταγματάρχη Jack Celliers στην ταινία "Καλά Χριστούγεννα, κ. Λόρενς" (1983), του Πόντιου Πιλάτου στο "Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται" (1988) και του Νίκολα Τέσλα στο The Prestige (2006).

Ας χορέψουμε, λοιπόν!

Ο David Bowie γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, στις 8 Ιανουαρίου 1947.

7 Ιανουαρίου 1944: αυτοκτονία Ν. Λαπαθιώτη

Στις 7 Ιανουαρίου 1944 αυτοκτόνησε με περίστροφο ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της νεοσυμβολιστικής και νεορομαντικής σχολής. Ήταν το τελευταίο όπλο που είχε απομείνει από τη συλλογή του πατέρα του που ήταν στρατιωτικός. Όλα τα άλλα τα είχε δώσει λίγο καιρό πριν σε αντάρτες του ΕΛΑΣ.

Σύμφωνα με δική του επιθυμία ο Λαπαθιώτης έμεινε άταφος για τρεις μέρες για το φόβο της νεκροφάνειας. Από ανάλογες φοβίες υπέφεραν οι Πόε και Σοπέν...

Το Ερωτικό είναι ένα από τα ποιήματα του Λαπαθιώτη που έγραψε το 1928 και μελοποίησε πολύ αργότερα ο Νίκος Ξυδάκης. Το ποίημα έχει ακροστιχίδα και σχηματίζει το όνομα «Κώστας Γκίκας», που ήταν η μεγάλη αγάπη του ποιητή.

7 Ιανουαρίου 1904: θάνατος του Ε. Ροΐδη

Στις 7 Ιανουαρίου 1904 ο Εμμανουήλ Ροΐδης πέθανε από καρδιακή προσβολή.

Ο Ροΐδης θεωρείται ένας από τους πιο πνευματώδεις συγγραφείς που παρουσιάστηκαν στα ελληνικά γράμματα. Το έργο του καλύπτει πολλά διαφορετικά είδη, όπως το μυθιστόρημα, το διήγημα, τις κριτικές μελέτες, κείμενα πολιτικού περιεχομένου, μεταφράσεις και χρονογραφήματα.

Αγαπημένο μου μυθιστόρημα του Ροΐδη είναι "H Πάπισσα Ιωάννα". Δημοσιεύτηκε το 1866 με τον χαρακτηρισμό «μεσαιωνική μελέτη». Σε αυτό εξιστορείται ο βίος μίας γυναίκας, της Ιωάννας, που προσποιούμενη ότι ήταν άντρας, κατάφερε να αναρριχηθεί στην ιεραρχία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και να φτάσει μέχρι και το αξίωμα του Πάπα.

Το μυθιστόρημα βασίζεται στο σχετικό μεσαιωνικό θρύλο της Πάπισσας Ιωάννας, σύμφωνα με τον οποίο μια γυναίκα βρέθηκε στο θρόνο του Βατικανού κατά την περίοδο 855 - 858.