Διορίστηκα στα Τρόπαια της Αρκαδίας το φθινόπωρο του 1980. Εκεί γνώρισα, διορισμένο τη ίδια χρονιά, τον Ανδρέα Τ., Κύπριο, έκτοτε αγαπητό μου φίλο. Δεκαεννέα χρόνια μετά ο Ανδρέας εγκαταστάθηκε οριστικά με την γυναίκα του στην Κύπρο και εντάχθηκε στο εκεί εκπαιδευτικό σύστημα. Έχουμε τα ίδια ακριβώς χρόνια στην εκπαίδευση και οι δυο μας εργαζόμαστε ως απλοί καθηγητές χωρίς κάποιο διευθυντικό αξίωμα.
Μερικές συγκρίσεις λοιπόν τέτοιες μέρες είναι χρήσιμες και αποκαλυπτικές για πολλούς και πολλά. Ο Ανδρέας παίρνει (όπως και όλοι οι Κύπριοι συνάδελφοί του αντίστοιχων προσόντων) καθαρά 3.000 ευρώ!!! Εγώ (με επίδομα δύο παιδιών) παίρνω καθαρά 1.380!! (=120% παραπάνω στο μισθό ο Κύπριος!). Ο Ανδρέας έχει υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο 18 ωρών εβδομαδιαίως και 6 ωρών σχολικό ωράριο ημερησίως. Εγώ έχω υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο 16 ωρών εβδομαδιαίως και (σιωπηλό) 4 ωρών σχολικό ωράριο ημερησίως (=50% παραπάνω εργασία στο σχολικό ωράριο ο Κύπριος). Ο Ανδρέας αξιολογείται από σχολικό επιθεωρητή δις τουλάχιστον το έτος κάθε δύο έτη. Εμένα 26 χρόνια δεν μου έχει χτυπήσει άνθρωπος την πόρτα για να δει αν είμαι μέσα (=100% αδιαφορία για την ύπαρξή μου ως εργαζόμενου και εκπαιδευτικού).
Και ακόμα: εισαγωγικός μισθός του εκπαιδευτικού στην Κύπρο 1.300 ευρώ!!! Εισαγωγικός μισθός του εκπαιδευτικού στην Ελλάδα 960 ευρώ! (=35% περισσότερο στην Κύπρο). Η διατελούσα υπό ημικατοχή χώρα Κύπρος, μέλος από το 2004 της Ε.Ε., έχει κατά κεφαλήν εισόδημα (στοιχεία Brittanica 2004) 12.370 δολλάρια. Η ανεξάρτητη χώρα Ελλάδα μέλος από το 1981 της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της ζώνης του ευρώ από το 2002, έχει κατά κεφαλήν εισόδημα 11.960 δολλάρια (=3,5% μόνον πλουσιότερη η Κύπρος!). Οι τιμές των προϊόντων στο ίδιο επίπεδο (μόνο το χαλλούμι φτηνότερο).
Ποιον αλήθεια κοροϊδεύει η θλιβερή παρέα (Κωστάκης - Μαριέττα -Εκπρόσωπος);
Η τύχη της Θεσσαλονίκης βρίσκεται κυριολεκτικά στα χέρα των κατοίκων της. Αν εμείς οι Θεσσαλονικείς δεν αντιδράσουμε στη σημερινή σήψη, ας μην αναζητούμε μετά τους ηθικούς αυτουργούς εκτός των ορίων της πόλης και του νομού μας. Αν δεν απεγκλωβιστούμε από τη σκληρή ομηρεία, στη οποία μας έχουν καταδικάσει, και δεν αξιοποιήσουμε την ευκαιρία της επόμενης Κυριακής, κανένα «αθηνοκεντρικό» κράτος δεν θα φταίει για τη δική μας παρακμή.Πράγματι, η τύχη της πόλης είναι στα χέρια μας. Και αυτή τη φορά ας δείξουμε ότι δεν αξίζουμε να μας φτύνουν στη μούρη. Δεν αρκούν τα έργα και τα λόγια τους; Η αισθητική του στριγκάτου δεν σε έχει κάνει να ντρέπεσαι ως πολίτης αυτής της πόλης και αυτού του νομού;
"(...) τι μπορώ να κάνω εγώ σαν γονιός που θεωρώ τον εαυτό μου ζωντανό μέλος της σχολικής κοινότητας, χωρίς να υποδείξω βέβαια στο δάσκαλο πώς να κάνει τη δουλειά του; Πως μπορώ να κρατήσω γέφυρες επικοινωνίας μαζί του;"Να ένα ερώτημα που με έχει απασχολήσει και προσωπικά από την άλλη πλευρά, ως εκπαιδευτικό δηλαδή, αλλά που είμαι βέβαιος ότι έχει αφήσει άγρυπνους αρκετούς από εσάς, τους γονείς.
(...)
Ο μεγάλος μου γιος, ξεκίνησε φέτος την πρώτη δημοτικού. Από τη μέρα της γέννησής του (σε επιμονή δική μου και της συντρόφου μου και πάντα κατά την κρίση μας, θεωρούμε ότι) μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον, αρκετά πλούσιο σε ερεθίσματα, δημιουργικότητα, που καλλιεργεί τη συναισθηματική νοημοσύνη και
προάγει τον πειραματισμό και τη λήψη πρωτοβουλιών.
Είχε την τύχη να πάει για δύο χρόνια σε ένα (δημόσιο) νηπιαγωγείο, όπου αν πω ότι η διευθύντρια και οι αναπληρώτριες το είχαν μετατρέψει στο σχολείο που ονειρεύομαι, φοβάμαι πως θα τις αδικήσω. Το ότι όλα τα παιδιά ήταν τρισευτυχισμένα που ήταν εκεί (μπορούσε ο καθένας να το δει στα πρόσωπά τους), το ότι ήταν όλα μια ομάδα (ελληνάκια, αλβανάκια, ινδάκια, μουσουλμανάκια), το ότι όλοι οι γονείς νιώθαμε σαν στο σπίτι μας και συνεργαζόμασταν άψογα, το ότι ο γιος μου μας ζήτησε να κάθεται στο ολοήμερο, το ότι αγαπούσε το σχολείο και δεν καταλάβαινε γιατί τα ξαδέλφια του (που πήγαιναν δημοτικό) δεν ήθελαν να έρθει η Δευτέρα, και το ότι η δίψα του για γνώση και παρατήρηση συνεχώς αυξάνονταν, είναι νομίζω στοιχεία χαρακτηριστικά ενός «επιτυχημένου» σχολείου. (Αν αυτό δεν είναι αξιολόγηση σχολείου και εκπαιδευτικών, πως αλλιώς μπορεί να γίνει αξιολόγηση;)
Έχει περάσει σχεδόν ένα μήνα στην Α' δημοτικού (η δασκάλα του δεν απεργεί), και το παιδί μου λέει πως το καλύτερο πράγμα του σχολείου είναι το διάλειμμα, δεν ενδιαφέρεται για βιβλία όπως πριν, και δεν καταλαβαίνει τίποτα από τα κατεβατά που έχει να γράψει και να μάθει στο σπίτι (για σήμερα είχε να μάθει «απ'έξω» για ορθογραφία τη φράση «τιτίνα, τιτίνα έλα πίτα»).
Στην προσπάθειά μου να επικοινωνήσω (με την ετυμολογική έννοια του όρου) με τη δασκάλα, διαπίστωσα πως δεν έχει καν διαβάσει το βιβλίο του δασκάλου, και συνεχώς μου τόνιζε πως στο σεμινάριο για τα νέα βιβλία, τους είπαν πως είναι ένα σύστημα υπό δοκιμή και να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία τους.
Τα νέα βιβλία μπορεί να έχουν προβλήματα (ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι μπορεί ποτέ να γραφτεί ένα τέλειο βιβλίο;) και ο καθένας μπορεί να έχει τις απόψεις του για τη φιλοσοφία στην οποία βασίστηκαν και να ισχυριστεί ότι οι δάσκαλοι αντιμετωπίζονται αποκλειστικά σαν όργανα που εκτελούν αποφάσεις που παίρνονται χωρίς να λαμβάνεται υπ'όψη η εμπειρία τους (και ποιος μπορεί να γνωρίζει την εκπαιδευτική διαδικασία καλύτερα από το δάσκαλο και το μαθητή;), αλλά σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι ένας δάσκαλος μπορεί να μην ενδιαφέρεται να μάθει τι στα κομμάτια είχε στο μυαλό του αυτός που
έγραψε τα βιβλία. (Στο site του παιδαγωγικού ινστιτούτου υπάρχει link για υποβολή ερωτήσεων στους συγγραφείς).
Ο καθένας μπορεί να έχει τη «θεωρία του», και την εμπειρική του γνώση, που σίγουρα είναι υπερ-πολύτιμη (και το εννοώ). Η εμπειρική γνώση όμως, στέκεται εμπόδιο στην κατανόηση, του πως είναι δυνατόν η γη να μην είναι επίπεδη. Πώς ένας τέτοιος εκπαιδευτικός μπορεί να αναπτύξει την κριτική σκέψη στα παιδιά (ή μήπως ευθύνονται τα νέα βιβλία γι'αυτό;), πως μπορεί να παροτρύνει τα παιδιά στο να συνεχίσουν να ανακαλύπτουν τη γνώση, πως μπορεί να τους διδάξει να αμφισβητούν δημιουργικά; Και πως μπορούν αυτά τα παιδιά να αγαπήσουν το χώρο στον οποίο περνούν τη μισή τους μέρα, όταν εκτός από την τεράστια απογοήτευσή τους το μόνο πράγμα που αιωρείται (κι αυτό στραβά) στο απέραντο κενό της αίθουσας, είναι ο χάρτης της Ελλάδας που κρέμεται στον τοίχο.
Δεν θέλω απαντήσεις σ'αυτά τα ερωτήματα (κάντο αν θες), απλά αυτό που ρωτάω, είναι τι μπορώ να κάνω εγώ σαν γονιός που θεωρώ τον εαυτό μου ζωντανό μέλος της σχολικής κοινότητας, χωρίς να υποδείξω βέβαια στο δάσκαλο πώς να κάνει τη δουλειά του; Πως μπορώ να κρατήσω γέφυρες επικοινωνίας μαζί του;
Προφανώς και τα θεσμικά πλαίσια είναι απαραίτητα, προφανώς και πρέπει να λυθούν μια σειρά από ζητήματα (αναλυτικά προγράμματα, οικονομική-διοικητική αυτονομία των σχολείων, αξιολόγηση των σχολείων και των δασκάλων, ελευθερία στην επιλογή της διδακτικής προσέγγισης από τον εκπαιδευτικό, ελευθερία στην επιλογή σχολείου από το γονιό ή/και το παιδί, κλπ), αλλά μέχρι τότε πόσες γενιές ακόμα θα εκπαιδευτούν να μισούν το σχολείο, τα βιβλία και τη γνώση (επιστημονική και φιλοσοφική εννοώ, γιατί από εμπειρική άλλο τίποτα.); Πως μπορώ να δράσω δημιουργικά;
"(...) Το γεγονός Γαλλική Επανάσταση δεν εξετάζεται πουθενά, ούτε με λόγο, ούτε με εικόνα, με τίποτα. Τι συνέβη άραγε; Αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός το ξέχασαν οι συγγραφείς; Και αν ναι, την έλλειψη δεν την πρόσεξε η επιτροπή κρίσεως ή κάποιος άλλος;"και...
"(...) ο κ. Χριστόδουλος πρέπει να ευχαριστήσει όλους τους συγγραφείς σχολικών βιβλίων που δεν γράφουν ότι η επίσημη Εκκλησία ήταν αντίθετη στην Επανάσταση· και όσοι, ελάχιστοι, ανώτεροι κληρικοί έλαβαν μέρος και έπαιξαν σημαντικό ρόλο ανήκουν στην κατηγορία αυτών που ο Πατριάρχης απειλούσε ότι θα αφορίσει."Από το βιβλιοδρόμιο του Σαββάτου, " Ακτινογραφία στα πιο πολυσυζητημένα νέα βιβλία Ιστορίας του Δημοτικού και του Γυμνασίου"
Αλλά και...
"Στελέχη του επικοινωνιακού επιτελείου χαρακτηρίζουν την Παιδεία προνομιακό πεδίο για να κάνει μεταρρυθμίσεις μια κεντροδεξιά κυβέρνηση, αφού αυτές έχουν μεγάλη απήχηση στους ψηφοφόρους της. Επικαλούνται μάλιστα και μελέτες που δείχνουν πως μια κυβέρνηση κερδίζει πιο εύκολα εκλογές με ανοικτό μέτωπο στην Παιδεία από ό,τι σε άλλα θέματα που θίγουν την οικονομική κατάσταση του πολίτη, όπως π.χ. το Ασφαλιστικό. Θεωρούν επίσης πως η άτακτη υποχώρηση απέναντι στις καταλήψεις το καλοκαίρι, αν και ήταν επιβεβλημένη, ζημίωσε το μεταρρυθμιστικό προφίλ του Πρωθυπουργού."
Ευρύτερο μέτωπο σχεδιάζουν οι εκπαιδευτικοί μετά τις δημοτικές εκλογές, ώστε μαζί με τους μαθητές και τους φοιτητές, με απεργίες και καταλήψεις, να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής στην Εκπαίδευση.
Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση έχουν αρχίσει καταλήψεις σε ορισμένα σχολεία, ενώ οι μαθητές συντονίζονται και δεν είναι απίθανο να ξεσπάσουν περισσότερες, καθώς το κλίμα είναι τεταμένο. Συγκεκριμένα, υπό κατάληψη βρίσκονται 4 Λύκεια και 2 ΤΕΕ στην Πάτρα, 1 ΤΕΕ και ένα Λύκειο στην Αθήνα και κάποια σχολεία στη Θεσσαλονίκη. Οι μαθητές διαμαρτύρονται για τη βαθμολογική βάση του δέκα, την εγκατάλειψη και το κλείσιμο πολλών ΤΕΕ κ.ά.
Στο «διά ταύτα» του πορίσματός του, ο εισαγγελικός λειτουργός επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Η αυτοκτονία του Κ. Τσαλικίδη συνδέεται με την ήδη αποκαλυφθείσα υπόθεση της παραβίασης απορρήτου τηλεφωνημάτων στην εταιρεία Vodafone. Τούτο συνάγεται από το γεγονός ότι πολύ νωρίτερα από την αποκάλυψη της υπόθεσης, ο Κ. Τσαλικίδης μίλησε για κίνδυνο να κλείσει η εταιρεία, χαρακτηρίζοντας την αποχώρησή του ζήτημα ζωής και θανάτου».«Οι υποκλοπές οδήγησαν τον Τσαλικίδη σε αυτοκτονία»
"Είμαι απεργός εκπαιδευτικός. Νοιάζομαι για το παιδί σου, δεν πολεμώ εσένα. Απεργώ. Μένω σπίτι, ενώ εσύ δεν ξέρεις που να αφήσεις το παιδί σου για να βγάλεις το μεροκάματο. Ε, λοιπόν, φέρτο σπίτι μου. Θα στο ταΐσω, θα στο προσέξω, θα κοιμηθεί δίπλα με το δικό μου. Κι όταν με το καλό τελειώσεις τη δουλειά, έλα να μιλήσουμε βρε αδερφέ, να μάθεις γιατί πολεμάω, να με νιώσεις και να σε νιώσω. Σήμερα εγώ, αύριο εσύ."Τόσο απλά θα ήταν τα πράγματα, αν δεν είχαμε ξεχάσει ότι το πρόβλημα το δικό σου σήμερα είναι και δικό μου αύριο. Ότι το δικό σου παιδί είναι και δικό μου παιδί. Αν δεν είχαμε ξεχάσει να λέμε μια ζεστή καλημέρα μέσα από την καρδιά μας...
"Το σημερινό σχολείο έχασε μοιραία την παιδαγωγική λειτουργία του: αν την είχε διατηρήσει, η υποβάθμιση που εισβάλλει σε πόλεις και ύπαιθρο θα είχε αναχαιτιστεί. Αντίθετα προχωρεί. Κι όμως, όλοι συμφωνούν πως είναι ανάγκη να αρχίσουμε ακριβώς από εκεί, από το σχολείο, για να δημιουργήσουμε νέους ανθρώπους".Ολιβιέρο Τοσκάνι, "Δεν είμαι αντικειμενικός"
