Πώς μπορώ να δράσω δημιουργικά ως γονιός ενός μαθητή;

"Πώς μπορώ να δράσω δημιουργικά;" Είναι το θέμα ενός e-mail που έλαβα από έναν άγνωστο σε εμένα γονιό ενός μαθητή της α΄ δημοτικού. Το κείμενο φανερώνει έναν άνθρωπο με ευγένεια και ανησυχία, όχι μόνο για το παιδί του, αλλά και όλα τα υπόλοιπα.

"(...) τι μπορώ να κάνω εγώ σαν γονιός που θεωρώ τον εαυτό μου ζωντανό μέλος της σχολικής κοινότητας, χωρίς να υποδείξω βέβαια στο δάσκαλο πώς να κάνει τη δουλειά του; Πως μπορώ να κρατήσω γέφυρες επικοινωνίας μαζί του;"

Να ένα ερώτημα που με έχει απασχολήσει και προσωπικά από την άλλη πλευρά, ως εκπαιδευτικό δηλαδή, αλλά που είμαι βέβαιος ότι έχει αφήσει άγρυπνους αρκετούς από εσάς, τους γονείς.

Πώς δηλαδή μπορεί ένας γονιός να "παρέμβει" στον διαπιστωμένα στρεβλό τρόπο λειτουργίας είτε του σχολείου , είτε ενός από τους καθηγητές του παιδιού του; Και το θέμα μπορεί να αφορά τόσο ένα ιδιωτικό, όσο και ένα δημόσιο σχολείο.

Θα αφήσω για λίγο το θέμα προς συζήτηση ζητώντας τις γνώμες σας, αφού διαβάσετε το e-mail του γονιού.

(...)

Ο μεγάλος μου γιος, ξεκίνησε φέτος την πρώτη δημοτικού. Από τη μέρα της γέννησής του (σε επιμονή δική μου και της συντρόφου μου και πάντα κατά την κρίση μας, θεωρούμε ότι) μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον, αρκετά πλούσιο σε ερεθίσματα, δημιουργικότητα, που καλλιεργεί τη συναισθηματική νοημοσύνη και
προάγει τον πειραματισμό και τη λήψη πρωτοβουλιών.

Είχε την τύχη να πάει για δύο χρόνια σε ένα (δημόσιο) νηπιαγωγείο, όπου αν πω ότι η διευθύντρια και οι αναπληρώτριες το είχαν μετατρέψει στο σχολείο που ονειρεύομαι, φοβάμαι πως θα τις αδικήσω. Το ότι όλα τα παιδιά ήταν τρισευτυχισμένα που ήταν εκεί (μπορούσε ο καθένας να το δει στα πρόσωπά τους), το ότι ήταν όλα μια ομάδα (ελληνάκια, αλβανάκια, ινδάκια, μουσουλμανάκια), το ότι όλοι οι γονείς νιώθαμε σαν στο σπίτι μας και συνεργαζόμασταν άψογα, το ότι ο γιος μου μας ζήτησε να κάθεται στο ολοήμερο, το ότι αγαπούσε το σχολείο και δεν καταλάβαινε γιατί τα ξαδέλφια του (που πήγαιναν δημοτικό) δεν ήθελαν να έρθει η Δευτέρα, και το ότι η δίψα του για γνώση και παρατήρηση συνεχώς αυξάνονταν, είναι νομίζω στοιχεία χαρακτηριστικά ενός «επιτυχημένου» σχολείου. (Αν αυτό δεν είναι αξιολόγηση σχολείου και εκπαιδευτικών, πως αλλιώς μπορεί να γίνει αξιολόγηση;)

Έχει περάσει σχεδόν ένα μήνα στην Α' δημοτικού (η δασκάλα του δεν απεργεί), και το παιδί μου λέει πως το καλύτερο πράγμα του σχολείου είναι το διάλειμμα, δεν ενδιαφέρεται για βιβλία όπως πριν, και δεν καταλαβαίνει τίποτα από τα κατεβατά που έχει να γράψει και να μάθει στο σπίτι (για σήμερα είχε να μάθει «απ'έξω» για ορθογραφία τη φράση «τιτίνα, τιτίνα έλα πίτα»).

Στην προσπάθειά μου να επικοινωνήσω (με την ετυμολογική έννοια του όρου) με τη δασκάλα, διαπίστωσα πως δεν έχει καν διαβάσει το βιβλίο του δασκάλου, και συνεχώς μου τόνιζε πως στο σεμινάριο για τα νέα βιβλία, τους είπαν πως είναι ένα σύστημα υπό δοκιμή και να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία τους.

Τα νέα βιβλία μπορεί να έχουν προβλήματα (ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι μπορεί ποτέ να γραφτεί ένα τέλειο βιβλίο;) και ο καθένας μπορεί να έχει τις απόψεις του για τη φιλοσοφία στην οποία βασίστηκαν και να ισχυριστεί ότι οι δάσκαλοι αντιμετωπίζονται αποκλειστικά σαν όργανα που εκτελούν αποφάσεις που παίρνονται χωρίς να λαμβάνεται υπ'όψη η εμπειρία τους (και ποιος μπορεί να γνωρίζει την εκπαιδευτική διαδικασία καλύτερα από το δάσκαλο και το μαθητή;), αλλά σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι ένας δάσκαλος μπορεί να μην ενδιαφέρεται να μάθει τι στα κομμάτια είχε στο μυαλό του αυτός που
έγραψε τα βιβλία. (Στο site του παιδαγωγικού ινστιτούτου υπάρχει link για υποβολή ερωτήσεων στους συγγραφείς).

Ο καθένας μπορεί να έχει τη «θεωρία του», και την εμπειρική του γνώση, που σίγουρα είναι υπερ-πολύτιμη (και το εννοώ). Η εμπειρική γνώση όμως, στέκεται εμπόδιο στην κατανόηση, του πως είναι δυνατόν η γη να μην είναι επίπεδη. Πώς ένας τέτοιος εκπαιδευτικός μπορεί να αναπτύξει την κριτική σκέψη στα παιδιά (ή μήπως ευθύνονται τα νέα βιβλία γι'αυτό;), πως μπορεί να παροτρύνει τα παιδιά στο να συνεχίσουν να ανακαλύπτουν τη γνώση, πως μπορεί να τους διδάξει να αμφισβητούν δημιουργικά; Και πως μπορούν αυτά τα παιδιά να αγαπήσουν το χώρο στον οποίο περνούν τη μισή τους μέρα, όταν εκτός από την τεράστια απογοήτευσή τους το μόνο πράγμα που αιωρείται (κι αυτό στραβά) στο απέραντο κενό της αίθουσας, είναι ο χάρτης της Ελλάδας που κρέμεται στον τοίχο.

Δεν θέλω απαντήσεις σ'αυτά τα ερωτήματα (κάντο αν θες), απλά αυτό που ρωτάω, είναι τι μπορώ να κάνω εγώ σαν γονιός που θεωρώ τον εαυτό μου ζωντανό μέλος της σχολικής κοινότητας, χωρίς να υποδείξω βέβαια στο δάσκαλο πώς να κάνει τη δουλειά του; Πως μπορώ να κρατήσω γέφυρες επικοινωνίας μαζί του;

Προφανώς και τα θεσμικά πλαίσια είναι απαραίτητα, προφανώς και πρέπει να λυθούν μια σειρά από ζητήματα (αναλυτικά προγράμματα, οικονομική-διοικητική αυτονομία των σχολείων, αξιολόγηση των σχολείων και των δασκάλων, ελευθερία στην επιλογή της διδακτικής προσέγγισης από τον εκπαιδευτικό, ελευθερία στην επιλογή σχολείου από το γονιό ή/και το παιδί, κλπ), αλλά μέχρι τότε πόσες γενιές ακόμα θα εκπαιδευτούν να μισούν το σχολείο, τα βιβλία και τη γνώση (επιστημονική και φιλοσοφική εννοώ, γιατί από εμπειρική άλλο τίποτα.); Πως μπορώ να δράσω δημιουργικά;