Οι αλλοδαποί μαθητές στην εκπαίδευση

"... Στην εκπαίδευση οι αλλοδαποί μαθητές αποτελούν τη λυματολάσπη της Ψυττάλειας. Κανένας δεν τους θέλει μέσα στις αμιγείς ελληνικές τάξεις, γιατί αποτελούν πρόβλημα για τους άλλους μαθητές (άλλη κουλτούρα, άλλη γλώσσα, άλλη θρησκεία). Η πολυπολιτισμική εκπαίδευση είναι μια προσφιλής εκπαιδευτική διακήρυξη και λίγο μόδα, αλλά παραμένει πάντοτε ένα ζητούμενο. Κανένας δεν την πιστεύει.

Συμφωνώ στα περισσότερα. Γιατί πολλές φορές έχουμε ακούσει γονείς να παραπονιούνται για την ύπαρξη αλλοδαπών μαθητών μέσα στις τάξεις. Το ζήτημα δεν είναι όμως η άλλη κουλτούρα, η άλλη γλώσσα και η άλλη θρησκεία. Αλλά για ποια "άλλη κουλτούρα, η άλλη γλώσσα και η άλλη θρησκεία" μιλάμε;

Έχουμε μαθητές από Γερμανία και Αγγλία, μαθήτριες με γονείς αρμενικής και εβραϊκής καταγωγής. Κι όμως ποτέ κανείς δεν παραπονέθηκε για αυτά τα παιδιά στις σπάνιες περιπτώσεις που αυτά δημιουργούν κάποιο πρόβλημα.

Συνήθως παιδιά αλβανικής και ρωσικής ή γεωργιανής καταγωγής είναι εκείνα με τα περισσότερα προβλήματα προσαρμογής. Δεν γνωρίζουν τη γλώσσα στην οποία καλούνται να γράψουν, να μιλήσουν και να εκφράσουν τις σκέψεις τους, επειδή δεν έχουν παρακολουθήσει μαθήματα σε κάποιο σχολείο υποδοχής. Και φυσικά οι γονείς τους δεν μιλάνε την ελληνική παρά ίσως ελάχιστα.

Κάποια από αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν επιθετικότητα, εμπλέκονται σε καυγάδες, αδυνατούν να λειτουργήσουν σε ένα οργανωμένο σύνολο όπως το σχολείο. Αποτέλεσμα είναι η μερική γκετοποίησή τους, η δημιουργία κλίκας με ομογενείς τους ή και με άλλους μαθητές διαφορετικής καταγωγής οι οποίοι επίσης παρουσιάζουν παρόμοια προβλήματα συμπεριφοράς.

Μου έχει τύχει στην εθνική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου όταν ακούγονται αποσπάσματα που αφορούν το ελληνικό μέτωπο στην Αλβανία, να ακούγονται γιουχαΐσματα από παιδιά αλβανικής καταγωγής. Στο τέλος στον εθνικό ύμνο αυτά τα παιδιά δεν σηκώνονται όρθια. ¶σχετα αν προσωπικά διαφωνώ με το όλο στήσιμο αυτών των εκδηλώσεων, κάθε φορά θλίβομαι, όχι από πατριωτισμό, αλλά από το γεγονός ότι παιδιά εκδηλώνουν εμφυτευμένα συναισθήματα και προκαταλήψεις των μεγάλων σε ένα περιβάλλον που θα έπρεπε να προωθεί τη συνεργασία και τον αλληλοσεβασμό.

Αυτό που μου κάνει εντύπωση τουλάχιστον τα τρία τελευταία χρόνια, είναι ότι τα παιδιά αυτά αρχίζουν σταδιακά να ενσωματώνονται και τελικά να αναλαμβάνουν ηγετικούς ρόλους σε παρέες με έντονη επιθετικότητα. Συνήθως πρόκειται για παιδιά με σπάνια σωματική δύναμη και ένα θράσος που τρομάζει και ενήλικα. Αλλά από όσο θυμάμαι και από τα δικά μου μαθητικά χρόνια οι "κλίκες" πάντοτε υπήρχαν. Αυτό που ίσως έχει διαφοροποιηθεί δεν είναι η έλξη που ασκεί το ενδεχόμενο χρήσης βίας, αλλά το ότι κανένας δεν θα υποστεί τις συνέπειες, αφού "τίποτε δεν λειτουργεί".

Το άρθρο συνεχίζει:

"Ο Αλεξ ήταν μία τέτοια περίπτωση. Κανένας δεν τον ήθελε και για έναν λόγο παραπάνω, γιατί ήταν ένας άριστος μαθητής με ένα εξαιρετικό ταλέντο. Το σχολικό σύστημα απλώς τον ανέχτηκε, αλλιώς θα τον είχε προστατεύσει από τις επιθέσεις που δεχόταν από τους συμμαθητές και συνομηλίκους του."

Έχουμε αρκετές περιπτώσεις μαθητών και μαθητριών αλβανικής, ρωσικής και γεωργιανής καταγωγής όμως που είναι παιδιά σπάνιου ήθους, άριστης διαγωγής και επίδοσης. Παρατηρώ αυτά τα παιδιά στα διαλείμματα και δεν μπορώ να τα ξεχωρίσω από τα "άλλα". Ίσως είναι κάπως πιο συντηρητικά ντυμένα, όμως αυτό συμβαίνει και ανάμεσα σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες. Συνήθως είναι πολύ ευγενικά παιδιά και δείχνουν μια διάθεση να αποτελέσουν μέρος του συνόλου, να σπάσουν τα στεγανά και να προχωρήσουν. Είχα μια τέτοια μαθήτρια η οποία ήταν αριστούχα και ταλέντο στον προγραμματισμό. Οι γονείς της είχαν έρθει από την Αλβανία και ήταν δάσκαλοι. Στην Ελλάδα δούλευαν από εδώ κι από εκεί, όμως με είχαν διαβεβαιώσει ότι πρώτα θα έμπαινε το παιδί τους στο ελληνικό πανεπιστήμιο κι ύστερα θα ξεκουράζονταν λίγο.

Αν έγραφα ότι ως εκπαιδευτικοί στις περιπτώσεις παιδιών με αρνητική συμπεριφορά διακρίνουμε το παιδί αλβανικής καταγωγής από εκείνο της ελληνικής θα ήταν ψέμα. Μια αρνητική συμπεριφορά είναι πάντοτε προβληματική, από όποιον κι αν προέρχεται. Ούτε είναι αλήθεια ότι αντιμετωπίζονται διαφορετικά οι μαθητές μας. Και ναι, μαθητές με αρνητική συμπεριφορά αποτελούν πρόβλημα για μια ολόκληρη τάξη, αν όχι για ολόκληρο το σχολείο.

Ψέμα θα ήταν επίσης αν έγραφα ότι δεν χαιρόμαστε το ίδιο όταν ένα παιδί αλβανικής ή άλλης καταγωγής είναι άριστος στην επίδοσή του. Μάλιστα τότε όλοι επαινούμε το παιδί ένα παραπάνω γιατί γνωρίζουμε ότι έχει ξεπεράσει κι ένα σωρό άλλες δυσκολίες για να φτάσει εκεί που έφτασε.

Συμφωνώ με όσα γράφονται για τις αιτίες της παραβατικότητας των εφήβων στην κοινωνία και το σχολείο:

"Οι οικονομικοί σπόνσορες της παιδικής και εφηβικής ηλικίας (διαφήμιση, μάρκετινγκ, μόδα κ.τ.λ.) έχουν αλλοτριώσει τις συνειδήσεις τόσο των νέων όσο και των ενηλίκων, πράγμα που οδηγεί αναπόφευκτα σε μία αποευαισθητοποίηση και σε μία κατάρρευση του συστήματος αξιών.

Η βία και η επιθετικότητα, που εκτείνονται μέχρι τη βαρβαρότητα, είναι σύμφυτες στην κοινωνική και οικονομική δομή του πολιτισμού μας και με την έννοια αυτή όποιος τις αναζητά σε προσωπικές ιδιότητες (το κακό παιδί, ο εγκληματίας κ.τ.λ.) χρησιμοποιεί λάθος αναλυτικά εργαλεία. Τις συμμορίες των ανηλίκων τις γεννάει και τις εκτρέφει ο ίδιος ο πολιτισμός μας."

Και διόλου με το ότι δεν προωθείται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα "η ορθή πίστη στον αληθινό Θεό". ¶σχετα αν το θελήσαμε ή όχι, αν προετοιμαστήκαμε σωστά ή όχι, τα παιδιά των μεταναστών είναι παρόντα στις τάξεις των σχολείων.

Οφείλουμε, έχω ξαναγράψει, να βγάλουμε από το χρονοντούλαπο της ιστορίας την αξία στην ανθρώπινη ζωή οποιονδήποτε θεό αυτή θέλει να πιστεύει. Για να μην μακρύνει κι άλλη η λίστα της φρίκης.

Με αφορμή το άρθρο "Ο Αλεξ, οι πολιτικοί και οι άγγελοι", του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΡΔΑΚΗ, στη σημερινή Ελευθεροτυπία.